اولین گزارش زنبور hyposoter ebeninus ، پارازیتویید لاروی سفیده کوچک کلم، pieris rapae از استان تهران (گزارش کوتاه)

پژوهشی به منظور جمع‎آوری و شناسایی زنبورهای پارازیتویید سفیده کوچک کلمpieris rapae (l.)  (lep.: pieridae) و شب پره پشت الماسی plutella xylostella (l.) (lep.: plutellidae) در مزارع کلم گل، استان تهران (n=35°30′, e=51°17′, 1046m a.s.l.) در سال 1391 صورت گرفت. مراحل لاروی و شفیرگی سفیده کوچک کلم و شب پره پشت الماسی جمع آوری شدند و درون ظروف پلاستیکی، در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±22 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 2±65 درصد و دوره نوری 14:8) تا زمان ظهور حشرات بالغ پروانه یا زنبور پارازیتویید نگهداری شدند. پنج گونه زنبور پارازیتویید شامل: oomyzuss sokolowskii (kurdjumovo, 1912) (hym.: eulophidae)، pteromalus sp. (hym.: pteromalidae)، cotesia vestalis (kurdjumov, 1912) (hym.: braconidae)، diadegma anurum (thomson, 1877) و hyposoter ebeninus (gravenhorst, 1829) (hym.: ichenumonidae, campopleginae). جمع‎آوری و شناسایی گردید. گونه h. ebeninus گزارش جدیدی برای فون حشرات این خانواده در ایران محسوب می‎گردد (1,4). نمونه‎هایی از این زنبور پارازیتویید در آزمایشگاه حشره‎شناسی دانشگاه شاهد تهران و موزه جانورشناسی دانشگاه تورکو فنلاند نگهداری می‎شود. hyposoter ebeninus (gravenhorst, 1829). نمونه های بررسی شده: ایران، استان تهران، تهران (n=35°30′, e=51°17′, 1046a.s.l.)؛ 16 اردیبهشت 1391، 1♀، 26 خرداد 1391، 1♀. مناطق پراکنش: اتریش، آذربایجان، بلاروس، بلژیک، بلغارستان، چین، کرواسی، جمهوری چک، چکوسلواکی، فنلاند، فرانسه، آلمان، هند، فلسطین، ایتالیا، مالدیو، پاکستان، لهستان، مجارستان، پرتغال، رومانی، روسیه، لتونی، صربستان و مونته نگرو، اسپانیا، سوئد، سوئیس، تونس، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و انگلیس (4) و ایران (گزارش جدید). ویژگی های افتراقی: گونه hyposoter ebeninus  با ویژگی های زیر از نزدیک ترین گونه این جنسh. rhodocerae (rondani, 1877) قابل شناسایی است: قاعده آرواره های بالا زرد کمرنگ بوده و انتهای ساق پای عقب تیره نیست. اما در h. rhodocerae آرواره های بالا زرد مایل به قرمز یا قرمز مایل به قهوه ای بوده و به طور مشخص در قاعده سیاه هستند و انتهای ساق پای عقب تیره است. اختلاف مهم این دو گونه در انتخاب میزبان و پراکنش آنهاست. گونه h. rhododerae به طور اختصاصی گونه هایgonepteryx cleopatra  و g. rhamni را پارازیته می کند و از آلمان، ایرلند و ایتالیا گزارش شده است. در حالی که گونه h. ebeninus به عنوان پارازیتویید گونه های جنس pieris و euchloe شناخته شده و در مرکز، جنوب و شرق اروپا، شمال آفریقا، غرب آسیا تا هند انتشار دارد (2, 4). گونه های جنس hyposoter به عنوان پارازیتویید داخلی کوینوبیونت لاروی بال پولکداران (روزپره ها و شب پره ها) و نیز لارو سوسک ها و زنبورها محسوب می گردند (3).